تگ کنونیکال چیست و چرا برای سئو ضروری است؟

تصور کنید دو صفحه از وب‌سایت شما، محتوای کاملاً یکسان یا بسیار مشابهی دارند. این اتفاق، که به “محتوای تکراری” (Duplicate Content) معروف است، می‌تواند به سئو سایت شما آسیب بزند. اما نگران نباشید! گوگل برای حل این مشکل، راه حلی به نام “تگ کنونیکال” (Canonical Tag) ارائه داده است. تگ کنونیکال، یک تکه کد HTML کوچک است که به موتورهای جستجو می‌گوید کدام نسخه از یک صفحه، نسخه اصلی و معتبر است. با استفاده از این تگ، می‌توانید از جریمه شدن توسط گوگل به خاطر محتوای تکراری جلوگیری کنید و مطمئن شوید که تمام اعتبار سئو به صفحه اصلی شما منتقل می‌شود.

در این راهنمای جامع، به طور کامل با کد کنونیکال، اهمیت آن، نحوه استفاده صحیح و اشتباهات رایج در استفاده از آن آشنا خواهید شد. پس با ما همراه باشید تا وب‌سایت خود را از شر محتوای تکراری نجات دهید!

تگ کنونیکال چیست؟

تگ کنونیکال (Canonical Tag) که به آن “لینک کنونیکال” (Canonical Link) یا “rel=”canonical” هم گفته می‌شود، یک عنصر HTML است که به موتورهای جستجو اعلام می‌کند کدام نسخه از یک صفحه وب، نسخه اصلی (Canonical Version) است.

به عبارت ساده‌تر، اگر شما چند صفحه با محتوای یکسان یا بسیار مشابه دارید (مثلاً به دلیل پارامترهای URL، نسخه‌های موبایل و دسکتاپ، یا …)، با استفاده از این تگ به گوگل می‌گویید که کدام یک از این صفحات را به عنوان صفحه اصلی در نظر بگیرد و در نتایج جستجو نمایش دهد.

• مثال کد HTML :

در این مثال، تگ کنونیکال در کد HTML صفحه https://example.com/page-b/ قرار می‌گیرد و به گوگل می‌گوید که صفحه https://example.com/page-a/ نسخه اصلی است و باید در نتایج جستجو نمایش داده شود.

تگ کنونیکال چگونه کار می‌کند؟

وقتی گوگل (یا سایر موتورهای جستجو) به صفحه‌ای از وب‌سایت شما می‌رسند که دارای تگ کنونیکال است، متوجه می‌شوند که این صفحه، نسخه اصلی نیست. در نتیجه، به جای ایندکس کردن این صفحه، به صفحه‌ای که در تگ به عنوان نسخه اصلی معرفی شده است، مراجعه می‌کنند و آن صفحه را ایندکس می‌کنند.

به این ترتیب، تمام اعتبار سئو (Page Authority) به جای اینکه بین صفحات مشابه تقسیم شود، به صفحه اصلی (Canonical Version) منتقل می‌شود و این امر به بهبود رتبه آن صفحه در نتایج جستجو کمک می‌کند.

 

چرا باید از تگ کنونیکال استفاده کنیم؟

استفاده از کد کنونیکال مزایای زیادی برای سئو وب سایت شما دارد:

✔ جلوگیری از جریمه شدن توسط گوگل: گوگل محتوای تکراری را دوست ندارد و ممکن است وب‌سایت‌هایی را که دارای محتوای تکراری زیادی هستند، جریمه کند. این تگ به شما کمک می‌کند تا از این جریمه‌ها در امان بمانید.

✔ بهبود رتبه صفحات اصلی: با متمرکز کردن اعتبار سئو بر روی یک صفحه (به جای پراکنده شدن بین صفحات مشابه)، می‌توانید رتبه صفحه اصلی خود را در نتایج جستجو بهبود بخشید.

✔ بهبود تجربه کاربری: وقتی کاربران در نتایج جستجو، فقط یک نسخه از صفحه شما را می‌بینند (به جای چندین نسخه مشابه)، سردرگم نمی‌شوند و تجربه کاربری بهتری خواهند داشت.

✔ مدیریت بهتر محتوای سایت: این تگ به شما کمک می‌کند تا محتوای وب‌سایت خود را بهتر مدیریت کنید و از ایجاد صفحات تکراری جلوگیری کنید.

چه زمانی باید از تگ کنونیکال استفاده کنیم؟

استفاده از کنونیکال در شرایط مختلفی می‌تواند مفید باشد و به سئو سایت شما کمک کند. در اینجا به برخی از مهم‌ترین موارد استفاده از این تگ اشاره می‌کنیم:

✅ صفحات با محتوای تقریباً یکسان:

تصور کنید یک فروشگاه اینترنتی دارید که در آن، یک محصول خاص در رنگ‌ها یا اندازه‌های مختلف عرضه می‌شود. هر رنگ یا اندازه، صفحه مخصوص به خود را دارد، اما توضیحات اصلی محصول در تمام این صفحات یکسان است. در چنین شرایطی، می‌توانید از این تگ استفاده کنید و صفحه اصلی محصول (مثلاً صفحه‌ای که تمام رنگ‌ها یا اندازه‌ها را نمایش می‌دهد) را به عنوان نسخه اصلی و معتبر به گوگل معرفی کنید.

✅ صفحات با URLهای مختلف اما محتوای یکسان:

ممکن است به دلایل مختلف (مانند استفاده از پارامترهای URL برای ردیابی کمپین‌های تبلیغاتی یا UTM)، چند URL متفاوت داشته باشید که همگی به یک صفحه با محتوای یکسان منتهی می‌شوند. در این حالت، استفاده از این تگ ضروری است تا گوگل متوجه شود کدام URL را باید به عنوان نسخه اصلی در نظر بگیرد.

✅ صفحات دارای نسخه‌های پرینت:

اگر برای صفحات وب‌سایت خود نسخه مخصوص پرینت (Printable Version) طراحی کرده‌اید، حتماً از این تگ استفاده کنید و نسخه اصلی (نسخه HTML) را به عنوان نسخه معتبر به گوگل معرفی کنید.

✅ صفحات AMP:

صفحات AMP (Accelerated Mobile Pages) نسخه‌های سبک و سریع از صفحات وب‌سایت شما هستند که به طور خاص برای کاربران موبایل طراحی شده‌اند. اگر از AMP استفاده می‌کنید، باید از تگ کنونیکال در صفحات AMP استفاده کنید و به نسخه اصلی و HTML صفحه اشاره کنید.

✅ صفحات دسته‌بندی و برچسب (در وردپرس و سایر CMSها):

در سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS) مانند وردپرس، ممکن است یک مطلب خاص، هم در صفحه اصلی وبلاگ، هم در صفحه دسته‌بندی مربوطه و هم در صفحه برچسب‌های مرتبط نمایش داده شود. این موضوع می‌تواند باعث ایجاد محتوای تکراری شود. برای حل این مشکل، باید از تگ کنونیکال استفاده کنید و صفحه اصلی مطلب را به عنوان نسخه اصلی و معتبر به گوگل معرفی کنید.

✅ وجود محتوای یکسان در چند دامنه (Cross-Domain Canonicalization):

اگر محتوای یکسانی را در چند دامنه مختلف منتشر می‌کنید (مثلاً یک مقاله را هم در وبلاگ خودتان و هم در یک وب‌سایت خبری یا همکاری در فروش منتشر می‌کنید)، می‌توانید از این تگ استفاده کنید و مشخص کنید که کدام نسخه، نسخه اصلی و معتبر است و باید در نتایج جستجو نمایش داده شود.

✅ استفاده همزمان از HTTP و HTTPS:

اگر وب‌سایت شما هم با پروتکل HTTP و هم با پروتکل HTTPS در دسترس است، حتماً باید از تگ کنونیکال استفاده کنید و نسخه HTTPS را به عنوان نسخه اصلی و امن به گوگل معرفی کنید.

نحوه استفاده از تگ کنونیکال

برای استفاده از تگ کنونیکال، چهار روش اصلی وجود دارد:

1. روش دستی (اضافه کردن کد HTML):

ساده‌ترین راه برای استفاده از این تگ، اضافه کردن یک خط کد HTML به بخش <head> صفحه مورد نظر است.

کد HTML تگ کنونیکال به این شکل است:

به جای “آدرس صفحه اصلی”، باید آدرس URL کامل صفحه اصلی (نسخه کنونیکال) را قرار دهید.

• مثال:

2. روش خودکار (در وردپرس و سایر CMSها):

اگر از یک سیستم مدیریت محتوا (CMS) مانند وردپرس استفاده می‌کنید، معمولاً نیازی به اضافه کردن دستی کد HTML نیست. بیشتر CMSها و افزونه‌های سئو (مانند Yoast SEO و Rank Math) به طور خودکار تگ کنونیکال را به صفحات شما اضافه می‌کنند. با این حال، بهتر است تنظیمات مربوط به این تگ را در افزونه سئو خود بررسی کنید و مطمئن شوید که به درستی پیکربندی شده‌اند.

3. استفاده از HTTP Header:

اگر می‌خواهید برای یک صفحه غیر HTML (مثلاً یک فایل PDF)، تگ کنونیکال تعیین کنید، نمی‌توانید از روش اول (اضافه کردن کد HTML) استفاده کنید. در این حالت، باید از HTTP Header استفاده کنید. برای این کار، باید در تنظیمات سرور یا فایل .htaccess، کد زیر را اضافه کنید (با جایگزینی URLها با URLهای واقعی):

این کد به موتورهای جستجو می‌گوید که نسخه کنونیکال فایل PDF، همان فایلی است که در HTTP Header مشخص شده است.

• مثال:

4. استفاده از نقشه سایت (Sitemap):

یکی دیگر از روش‌های تعیین صفحات کنونیکال، استفاده از نقشه سایت XML است. نقشه سایت XML، فایلی است که فهرستی از صفحات مهم وب‌سایت شما را به همراه اطلاعاتی مانند تاریخ آخرین به‌روزرسانی و اولویت صفحه، در اختیار موتورهای جستجو قرار می‌دهد. طبق توصیه‌های گوگل، توصیه می‌شود صرفاً URLهای کنونیکال در نقشه سایت XML درج شوند. به عبارت دیگر، اگر چندین صفحه با محتوای مشابه دارید که یکی از آن‌ها به عنوان صفحه کنونیکال تعیین شده است، تنها نشانی اینترنتی صفحه کنونیکال را در نقشه سایت XML خود وارد کنید.

این اقدام به موتورهای جستجو کمک می‌کند تا به سرعت و به طور موثر، صفحات اصلی و معتبر وب‌سایت شما را شناسایی کنند.

نکته: چنانچه از افزونه‌های سئو نظیر Yoast SEO یا Rank Math در وردپرس استفاده می‌کنید، این افزونه‌ها به طور خودکار نقشه سایت XML وب‌سایت شما را ایجاد و به‌روزرسانی می‌نمایند و عموماً تنها URLهای کنونیکال را در آن قرار می‌دهند.

تفاوت تگ کنونیکال با ریدایرکت 301

تگ کنونیکال و ریدایرکت 301 (301 Redirect) هر دو ابزارهایی هستند که برای مدیریت محتوای تکراری و انتقال اعتبار سئو به کار می‌روند، اما تفاوت‌های اساسی با یکدیگر دارند. درک این تفاوت‌ها به شما کمک می‌کند تا در هر موقعیت، از ابزار مناسب استفاده کنید.

⚜ تگ کنونیکال (Canonical Tag):

• • هدف: تگ کنونیکال به موتورهای جستجو اعلام می‌کند که کدام نسخه از یک صفحه، نسخه اصلی و معتبر است. با این حال، کاربران همچنان می‌توانند به تمام نسخه‌های صفحه (از جمله نسخه‌های تکراری) دسترسی داشته باشند.
  • کاربرد: زمانی استفاده می‌شود که می‌خواهید به موتورهای جستجو بگویید کدام صفحه را به عنوان نسخه اصلی در نظر بگیرند، اما نمی‌خواهید یا نمی‌توانید کاربران را از سایر نسخه‌ها به صفحه اصلی هدایت کنید.
  • تاثیر بر کاربر: کاربران متوجه وجود تگ کنونیکال نمی‌شوند و می‌توانند تمام صفحات را مشاهده کنند.

 

⚜ ریدایرکت 301 (301 Redirect):

• • هدف: ریدایرکت 301، کاربران و موتورهای جستجو را به طور دائم از یک URL به URL دیگر هدایت می‌کند.
  • کاربرد: زمانی استفاده می‌شود که یک صفحه به طور کامل به آدرس جدیدی منتقل شده باشد یا بخواهید چند صفحه با محتوای یکسان را در یک صفحه ادغام کنید.
  • تاثیر بر کاربر: کاربران با وارد کردن آدرس قدیمی، به طور خودکار به آدرس جدید منتقل می‌شوند.

ریدایرکت 301	تگ کنونیکال	ویژگی
انتقال دائمی کاربران و موتورهای جستجو به یک URL جدید	اعلام نسخه اصلی صفحه به موتورهای جستجو	هدف
کاربران به طور خودکار به URL جدید هدایت می‌شوند.	کاربران می‌توانند تمام نسخه‌ها را ببینند.	تاثیر بر کاربر
انتقال دائمی صفحه، ادغام صفحات، تغییر ساختار URL	محتوای تقریباً یکسان، اما نسخه‌های مختلف	کاربرد
اعتبار سئو به طور کامل به URL جدید منتقل می‌شود.	اعتبار سئو به صفحه اصلی منتقل می‌شود.	اعتبار سئو
کد وضعیت HTTP 301 (معمولاً از طریق فایل .htaccess یا تنظیمات سرور/هاستینگ اعمال می‌شود)	<link rel=”canonical” href=”…” />	کد

جدول مقایسه تگ کنونیکال و ریدایرکت 301

چه زمانی از کدام استفاده کنیم؟

• تگ کنونیکال: اگر محتوای تکراری دارید اما می‌خواهید همه نسخه‌ها در دسترس کاربران باشند (مثلاً نسخه‌های مختلف یک محصول با رنگ‌بندی متفاوت)، از تگ کنونیکال استفاده کنید.
• ریدایرکت 301: اگر یک صفحه را به طور کامل به آدرس جدیدی منتقل کرده‌اید یا می‌خواهید چند صفحه با محتوای یکسان را در یک صفحه ادغام کنید، از ریدایرکت 301 استفاده کنید.

تگ کنونیکال و شبکه‌های اجتماعی

شبکه‌های اجتماعی (مانند فیسبوک، توییتر و …) به طور پیش‌فرض از تگ کنونیکال پشتیبانی نمی‌کنند. این یعنی اگر یک صفحه از وب‌سایت شما دارای تگ کنونیکال باشد و آن را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارید، ممکن است شبکه‌های اجتماعی به جای صفحه اصلی (که در تگ کنونیکال مشخص شده)، صفحه فرعی را نمایش دهند.

برای حل این مشکل و اطمینان از اینکه شبکه‌های اجتماعی، صفحه اصلی و مورد نظر شما را نمایش می‌دهند، می‌توانید از متا تگ‌های Open Graph (برای فیسبوک) و Twitter Cards (برای توییتر) استفاده کنید. این متا تگ‌ها به شما امکان می‌دهند تا عنوان، توضیحات و تصویر مورد نظر خود را برای نمایش در شبکه‌های اجتماعی، به طور جداگانه و مستقل از تگ کنونیکال، تنظیم کنید.

💠 Open Graph (برای فیسبوک):

💠 Twitter Cards (برای توییتر):

در این متا تگ‌ها، به جای “https://example.com/page-a/”، آدرس صفحه اصلی و مورد نظر خود را قرار دهید.

اشتباهات رایج در استفاده از تگ کنونیکال

استفاده نادرست از تگ کنونیکال می‌تواند به سئو وب‌سایت شما آسیب برساند. در اینجا، به برخی از اشتباهات رایج در استفاده از این تگ اشاره می‌کنیم و توضیح می‌دهیم که چگونه از آن‌ها اجتناب کنید:

ایجاد زنجیره کنونیکال (Canonical Chain):

این اتفاق زمانی می‌افتد که صفحه A به صفحه B کنونیکال شده باشد، صفحه B به صفحه C کنونیکال شده باشد و الی آخر. این کار باعث سردرگمی موتورهای جستجو می‌شود و ممکن است هیچ‌کدام از صفحات به درستی ایندکس نشوند.

• راه‌حل: مطمئن شوید که تمام صفحات فرعی، مستقیماً به صفحه اصلی (کنونیکال) اشاره می‌کنند.

استفاده از تگ کنونیکال برای صفحات نامرتبط:

کد کنونیکال فقط باید برای صفحاتی استفاده شود که محتوای یکسان یا بسیار مشابهی دارند. استفاده از این تگ برای صفحاتی که محتوای کاملاً متفاوتی دارند، یک اشتباه بزرگ است و می‌تواند به سئو سایت شما آسیب برساند.

• راه‌حل: قبل از استفاده از این تگ، مطمئن شوید که محتوای صفحات واقعاً مشابه هستند.

عدم استفاده از تگ کنونیکال در مواقع ضروری:

اگر صفحات تکراری دارید و از این تگ استفاده نمی‌کنید، ممکن است با مشکل محتوای تکراری مواجه شوید و گوگل نتواند تشخیص دهد که کدام صفحه، نسخه اصلی است.

• راه‌حل: تمام صفحات وب‌سایت خود را بررسی کنید و در صورت وجود محتوای تکراری، از کد کنونیکال استفاده کنید.

اشاره به آدرس اشتباه در تگ کنونیکال:

اگر آدرس URL صفحه اصلی را به اشتباه در این تگ وارد کنید، ممکن است گوگل صفحه اشتباهی را به عنوان نسخه اصلی شناسایی کند و ایندکس کند.

• راه‌حل: همیشه قبل از ذخیره تغییرات، آدرس URL صفحه اصلی را در به دقت بررسی کنید.

استفاده از چندین تگ کنونیکال در یک صفحه:

هر صفحه فقط باید یک تگ داشته باشد. استفاده از چندین تگ در یک صفحه، باعث سردرگمی موتورهای جستجو می‌شود.

• راه‌حل: کد HTML صفحه خود را بررسی کنید و مطمئن شوید که فقط یک تگ در بخش <head> وجود دارد.

قرار دادن تگ کنونیکال در جای اشتباه:

کد کنونیکال باید حتماً در بخش <head> صفحه قرار بگیرد. قرار دادن این تگ در بخش‌های دیگر (مانند <body>)، باعث می‌شود که موتورهای جستجو نتوانند آن را شناسایی کنند.

• راه‌حل: کد HTML صفحه خود را بررسی کنید و مطمئن شوید که کد کنونیکال در بخش <head> قرار دارد.

مسدود کردن صفحه کنونیکال شده در فایل robots.txt:

صفحه‌ای که به عنوان نسخه اصلی (کنونیکال) معرفی می‌کنید، نباید در فایل robots.txt مسدود شده باشد. در غیر این صورت، گوگل نمی‌تواند به آن صفحه دسترسی پیدا کند و آن را ایندکس کند.

• راه‌حل: فایل robots.txt وب‌سایت خود را بررسی کنید و مطمئن شوید که صفحه کنونیکال مسدود نشده است.

ابزارهای بررسی تگ کنونیکال

برای بررسی اینکه آیا تگ‌های کنونیکال وب‌سایت شما به درستی تنظیم شده‌اند یا خیر، می‌توانید از ابزارهای زیر استفاده کنید:

🛠 Google Search Console: در بخش “Coverage” (پوشش) یا “URL Inspection” (بازرسی URL)، می‌توانید ببینید که گوگل کدام صفحات وب‌سایت شما را به عنوان نسخه کنونیکال شناسایی کرده است. همچنین می‌توانید URLهای خاصی را بررسی کنید و ببینید که آیا تگ کنونیکال آن‌ها به درستی تنظیم شده است یا خیر.

🛠 Screaming Frog SEO Spider: این ابزار دسکتاپ، وب‌سایت شما را بررسی می‌کند و اطلاعات کاملی در مورد تگ‌های کنونیکال (و سایر عناصر سئو) ارائه می‌دهد. می‌توانید ببینید که کدام صفحات دارای این تگ هستند، به کدام صفحات اشاره می‌کنند، آیا زنجیره کنونیکال وجود دارد یا خیر و …

🛠 Ahrefs/Semrush: این ابزارهای جامع سئو هم امکانات خوبی برای بررسی تگ‌های کنونیکال دارند. می‌توانید ببینید که کدام صفحات دارای این تگ هستند، به کدام صفحات اشاره می‌کنند، آیا مشکلی در تگ‌های کنونیکال وجود دارد یا خیر و …

🛠 ابزارهای آنلاین: ابزارهای آنلاین رایگان زیادی هم برای بررسی کد کنونیکال وجود دارند. کافیست آدرس URL صفحه مورد نظر خود را در این ابزارها وارد کنید تا تگ کنونیکال آن را بررسی کنند.

تاثیر تگ کنونیکال بر لینک‌سازی داخلی

تگ کنونیکال می‌تواند بر لینک سازی داخلی وب‌سایت شما تاثیر بگذارد. وقتی از تگ کنونیکال استفاده می‌کنید، در واقع به موتورهای جستجو می‌گویید که تمام اعتبار لینک‌هایی که به صفحات فرعی داده شده است، به صفحه اصلی (کنونیکال) منتقل شود.

بنابراین، اگر می‌خواهید یک صفحه خاص را به عنوان صفحه اصلی و قدرتمند در یک موضوع خاص معرفی کنید، می‌توانید از صفحات فرعی مرتبط به آن صفحه لینک دهید و در عین حال، با استفاده از این تگ، تمام اعتبار لینک‌ها را به صفحه اصلی منتقل کنید.

سخن پایانی

تگ کنونیکال، یک ابزار قدرتمند برای مقابله با مشکل محتوای تکراری و بهبود سئو وب‌سایت است. با استفاده صحیح از این تگ، می‌توانید به موتورهای جستجو کمک کنید تا ساختار وب‌سایت شما را بهتر درک کنند، اعتبار سئو را به درستی بین صفحات توزیع کنند و از جریمه شدن به خاطر محتوای تکراری جلوگیری کنید. امیدواریم این راهنمای جامع، به شما در درک بهتر مفهوم تگ کنونیکال و نحوه استفاده صحیح از آن کمک کرده باشد.